ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Op woensdag 21 en donderdag 22 juni vond de jaarlijkse 24-UUrsconferentie plaats. Dit jaar stond het thema toetsing centraal, en dan in het bijzonder tegen het licht van het strategisch plan en de daarbij aansluitende actualisering van het Utrechts onderwijsmodel: wat betekent dit voor onze toetsing? Hoe kan toetsing het leren van studenten zo goed mogelijk ondersteunen?

Keynotes over toetsing en feedback

We trapten de conferentie af met een keynote van toetsexpert Dominique Sluijsmans, bekend van . Ze deelde met ons haar visie op de wijze waarop toetsing een goede plek kan krijgen in een curriculum. Dominique stelt dat toetsing een onderzoeksproces is naar je studenten, een proces waarin je vanuit een helder doel data verzamelt, interpreteert en vertaalt naar een valide beslissing over dat doel. Toetsing is een van de drie elementen van het onderwijsontwerp en moet in ‘constructive alignment’ staan met de andere twee elementen: de curriculumdoelen en het onderwijs (didactiek). Hoe duidelijker de curriculumdoelen zijn, hoe meer richting en kwaliteit dat geeft aan de didactiek en toetsing.

Toetsing is een onderzoeksproces naar je studenten.

Om je studenten te begeleiden naar het toetsmoment, is het belangrijk om hen te voorzien van feedback. Dominique benoemde al kort dat het daarbij van belang is om dit te doen in een vorm waar de student iets van leert en om hen te leren hoe ze zelf om feedback kunnen vragen. Renske de Kleijn nam ons tijdens haar keynote verder mee in het onderwerp feedback. Ze benadrukte dat zowel de feedbackgever als de feedbackontvanger verantwoordelijkheid draagt in het proces; we moeten van feedbackontvangers naar feedbackgebruikers.

Maar hoe gebruik je feedback dan ook effectief? Renske presenteerde o.a. de POWER-vraag als hulpmiddel voor de feedbackgebruiker, waarbij je eerst het probleem (P) beschrijft, zelf al mogelijke oplossingen (O) formuleert waarvan je de voor- en nadelen hebt afgewogen (W), uitlegt op welke oplossing jouw eigen keuze (E) zou vallen en dan pas te vragen om raad (R). Op die manier laat de ontvanger zelf actief zien hoe ver diegene al is gekomen zonder hulp.

Zowel de feedbackgever als de feedbackontvanger draagt verantwoordelijkheid in het proces.

Workshopsessies

In zes verschillende workshopsessies werd aandacht besteed aan toetsvormen, verschillende onderwijsvormen met daarbij behorende toetsing en ontwikkelingen in het onderwijs die invloed kunnen hebben op toetsing.

Toetsvormen

Is een traditioneel tentamen eigenlijk wel een nuttige toetsvorm? Tegenwoordig is er ook belangstelling voor alternatieve toetsvormen, die misschien meer waardevolle informatie kunnen geven over het leren van de student, dan een tentamen. Maar waarom wordt er dan nog vaak teruggevallen op het tentamen als toetsvorm? Een aantal redenen dat daarvoor werd gegeven, was dat het tijd vergt om een alternatieve toets vorm te geven, studenten een alternatief niet altijd als uniform ervaren en dat fraude moeilijker te traceren zou kunnen zijn. Kortom, er is interesse voor alternatieve toetsvormen, maar er zitten nog haken en ogen aan de inrichting hiervan.

Ook is programmatisch toetsen besproken. Bij programmatisch toetsen ligt de focus op leren als een continu proces in plaats van beoordelen en becijferen van dat leren. De opleidingen Diergeneeskunde en Bachelor Zorg, Gezondheid en Samenleving maakten hier al gebruik van en deelden hun ervaringen. Hieruit bleek bovenal dat het geen onze-size-fits-all-concept is. Wat voornamelijk meegegeven werd, was het belang van een balans in datapunten en toepassing van triangulatie bij de beoordeling.

Onderwijsvormen en bijbehorende toetsing

Over toetsing binnen Onderwijs voor Professionals werd besproken dat door de grote variatie in het aanbod er ook een grote variatie in toetsing bestaat. Een voorbeeld dat besproken werd ging over het toetsen van intervisie tussen professionals: is deelname in een dergelijk geval al de toetsing of is daar nog een reflectieverslag voor nodig? Hierbij blijft de volgende vraag essentieel: wat willen we dat mensen leren?

En hoe werkt toetsing binnen Community Engaged Learning (CEL)? Bij CEL komen twee specifieke leerdoelen naar voren die ingewikkeld te toetsen zijn: persoonlijke groei en maatschappelijk bewustzijn. Hierover werd besproken dat de focus wellicht beter kan liggen op persoonlijk bewustzijn. Laat de studenten zichzelf en elkaar beoordelen middels observatie, en geef vooral geen cijfer.

Nieuwe ontwikkelingen

Daarnaast is bijvoorbeeld ChatGPT aan bod gekomen. Een aantal zaken dat opviel bij het gebruik van ChatGPT voor het maken van toetsvragen, was dat de vragen vooral op de lagere niveaus van de werden geformuleerd en dat ChatGPT geen onderscheid kan maken tussen hoofd- en bijzaken. Daarnaast bleek dat ChatGPT zichzelf geen cijfer kon geven; het is een taalmodel en geen cijfermodel waardoor het niet kan rekenen of beoordelen middels een cijfer. Het oefenen met ChatGPT was interessant en leverde waardevolle informatie op.

En wat betekenen open science en open education voor toetsing? Om studenten op leiden met een open houding, moet de universiteit eigenlijk een oefenplek worden om te ‘leren denken’, waarbij de inhoud fungeert als bron om over jezelf na te denken. Voor toetsing werd benadrukt dat daarom diversiteit van toetsen van belang is, aansluitend bij de diversiteit in studenten en werkvormen. Zo kan een meerkeuzetentamen veel inzicht geven, mits het op de juiste manier wordt ingezet.

Curriculum Game

In de Curriculum Game, ontwikkeld door het Centre for Academic Teaching and Learning, konden de deelnemers middels een spel een curriculum ontwikkelen. Door het combineren van online en fysieke leeractiviteiten en het inbouwen van formatieve en summatieve toetsmomenten, ontstonden interessante curricula.

Er werd hierbij vaker gekozen voor een formatief toetsmoment dan een summatief toetsmoment: niet overal hoeft een cijfer aan te hangen. Dominique Sluijsmans benadrukte in haar keynote ook al dat je moet beseffen dat een goed cijfer ook niet altijd bewijs is van leren. Er zijn meerdere toetsvormen mogelijk die het leren van een student kunnen aantonen, juist ook zonder cijfer.

Kortom, het was weer een waardevolle 24-UUrsconferentie met veel uitwisseling, ontmoeting en nieuwe inzichten waar we actief mee aan de slag kunnen.