ľ�ϸ���Ӱ��

Tijdens deze 24-UUrsconferentie is met open blik stilgestaan bij het Utrechtse Onderwijsmodel. Op welke wijze geeft zij richting aan ons onderwijs? Benutten we alle ruimte die er is? Zijn er zaken weggezakt of gaandeweg anders geïnterpreteerd? En vooral, vraagt het strategisch plan en ons onderwijs om aanpassingen in het model?

Na een openingswoord van vice-rector onderwijs en academic director CAT Manon Kluijtmans nam rector Henk Kummeling de aanwezigen vervolgens mee in een tijdreis vanaf 1995 tot de oprichting van het Centre for Academic Teaching en de centrale plek die het anno nu heeft in de organisatie. Een tijd waarin docentontwikkeling binnen de UU vorm heeft gekregen en waarin het Utrechtse Onderwijsmodel heeft gezorgd voor hoge waarderingen van wetenschappers en studenten en hogere rendementen.

Onderwijsmodel in beweging

Het model is zeker niet statisch sinds de lancering in 2001. In 2012 heeft een optimaliseringoperatie plaatsgevonden, waarin o.a. langstudeermaatregelen, de onderwijskwaliteit verbeteren en het verminderen van de werkdruk van docenten centraal stond. Ook benadrukte Kummeling waar het wellicht nog wringt: benutting van de profileringsruimte, toegang tot masters, academische vorming, de vraaggestuurdheid van de bachelor en de te intensieve benutting van onderwijsblokken. En voegde hij eraan toe met een prikkelende vraag: “Als tussentijdse feedback gebruiken we nog steeds heel veel kennistoetsen, past dat wel in het Utrechtse Onderwijsmodel?”

Ook nu staat onderwijs aan de UU niet stil en maakt een ontwikkeling door met meer ruimte voor community engaged en challenge based learning en multi-, trans- en interdisciplinair onderwijs en onderwijs voor professionals. Ook is er meer aansluiting op het onderzoeksprofiel en open education.  

Na de plenaire opening gingen de deelnemers aan de slag. Gestart werd met een verkenning: ‘Het Utrechtse Onderwijsmodel (UOM) onder de loep’. Wat is het Utrechtse Onderwijsmodel en hoe ziet het er in de praktijk uit? In een wereldcafé-setting werd gereflecteerd op het onderwijsmodel in zes uitgangspunten. Verstaan we hetzelfde onder de omschrijving van het onderwijsmodel?

Thema-workshops

In verschillende workshoprondes werd nader ingegaan op een element dat onderdeel is of zou moeten zijn van het onderwijsmodel.

In het huidige onderwijsmodel gaat het nu vooral om initieel onderwijs. Inmiddels heeft een leven lang leren en de ontwikkeling van Onderwijs voor Professionals een steeds prominentere plaats gekregen in ons onderwijs. Dit verdient een plaats in ons onderwijsmodel.

Het onderwijsmodel vormt een richtlijn, maar wordt door sommige docenten op een strikte wijze geïnterpreteerd. Dit kan mogelijk onnodig de werkdruk verhogen. De corona-periode heeft veel waardevolle lessen gebracht die ook al vrij uitgebreid zijn gedocumenteerd. Het zou mooi zijn als dit wordt omgevormd tot een UU-breed inspiratiedocument. 

In het gesprek over open education en het onderwijsmodel kwamen veel verschillende aspecten voorbij. Hoe zien we het aspect ‘open’, prominent aanwezig in ons strategisch plan, terug in ons onderwijs en welke consequenties heeft dat? Hoe verhouden onze studenten zich tot de buitenwereld en hoe worden onze studenten door de buitenwereld gezien. In het huidige onderwijsmodel staat nu niets over de relatie student, universiteit en buitenwereld.

Met betrekking tot toetsing wordt vastgesteld dat het onderscheid tussen formatief en summatief toetsen er niet duidelijk in zit. Voors en tegens van toetsingsvormen komen voorbij: tijdens corona werd door sommigen formatief toetsen herontdekt en toegepast. Voor studenten zou dit werkdrukverlagend kunnen werken al vinden aanwezige studenten het juist schools om zo vaak getoetst te worden.

Rond studentenwelzijn wordt vastgesteld dat studeren een bijzondere fase in het leven is van jonge mensen, waarbij begeleiding niet alleen zou moeten zitten op het geven van onderwijs. 

Plenaire terugkoppeling

Breed gedeeld wordt dat het onderwijsmodel beter uitgelegd zou moeten worden aan de verschillende doelgroepen: docenten, studenten, beleidsmedewerkers etc. De opzet van de bachelor-masterstructuur, met een brede bachelor en een specialiserende master, daar kan iedereen zich wel in vinden. Maar wat als de master meer zou zijn dan alleen een verdieping van de bachelor? Wordt er wel voldoende gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de master in een andere discipline te doen?

Als we spreken over het onderwijsmodel dan hebben we het vaak in één adem over kleinschalig, activerend, persoonlijk onderwijs. Kan je deze losknippen? Grootschalig, maar ook persoonlijk of grootschalig en tegelijkertijd activerend.  En nog even over toetsing: waarom zou alles getoetst moeten worden?

Fenomenale innovatiekracht

De #24UUrs werd weer afgesloten door Henk Kummeling. “We hebben een belangrijke opdracht om de funderende principes achter ons onderwijsmodel duidelijker te maken.” Veel discussie was er over de vorm van het model. Is het niet meer een richtlijn? Vraagt het huidige model om minder regels en meer visie? Over het algemeen is hij erg positief: We hebben een hechte onderwijscommunity gecreëerd die zich laat inspireren door elkaar en daar mogen we ons gelukkig mee prijzen. We hebben ook echt een basiskwaliteit in het onderwijs neergezet.” “Dat is ook duidelijk geworden in de COVID-periode. We hebben een innovatiekracht in onze organisatie opgebouwd die fenomenaal is”.