ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Dr. Mandy van den Ende

Dr. Mandy van den Ende

Onderzoeker
Milieu-maatschappijwetenschappen
m.a.vandenende@uu.nl

“Milieubestuur moet eerst zelf transformeren als we willen toewerken naar duurzaam landgebruik in het veenweidegebied"

Veenmos (Spaghnum)

 

Mandy is postdoctoraal onderzoeker op het gebied van transformatief milieubestuur voor duurzaam landgebruik. Ze richt zich in haar onderzoek specifiek op veenweidegebieden.

Onderzoek

Ondanks talloze inspanningen op het gebied van milieubestuur gaat de achteruitgang van het milieu onverminderd door. Ook in het veenweidegebied stapelen de problemen zich op: de biodiversiteit neemt af, de waterkwaliteit blijft achter, en de bodem blijft dalen.

Die opeenstapeling van milieuproblemen laat zich deels verklaren doordat de meeste vormen van sturing onvoldoende geschikt zijn om met complexe milieuvraagstukken om te gaan. Ze zijn sterk technocratisch van aard: ze leunen op de kennis van experts, overheden en natuurwetenschappers, en sturen vooral op technologische maatregelen. Daarmee wordt voortgebouwd op bestaande denk- en handelingspatronen in landgebruik: eerst wordt bepaald welke gebruiksfunctie – zoals wonen, landbouw of recreatie – gewenst is, en vervolgens wordt het bodem- en watersysteem daaraan aangepast. Ondanks inspanningen om dit zo duurzaam mogelijk te doen, het uitgangspunt blijft dat het landschap zich moet voegen naar menselijke plannen, in plaats van andersom. Zo blijven fundamentele veranderingen in onze omgang met het veenlandschap – waarin juist het bodem- en watersysteem het vertrekpunt vormt voor besluitvorming over toekomstig landgebruik – uit zicht.

Onderzoek / kunst: Ambassade van het Veen

Waar onderzoek kritisch bevraagt en reflecteert, is het kunst die raakt, beweegt en een wereld aan mogelijke toekomsten opent. Vanuit de wens om initiatieven te verbinden die de vanzelfsprekendheid van exploitatie, kolonialisatie en commodificatie in het veenweidegebied ter discussie stellen, heb ik samen met Tom Wils de Ambassade van het Veen opgericht. Middels onderzoek en kunst geven we het veen zelf, de inheemse flora en fauna en toekomstige generaties een gezicht en stem in besluitvorming over toekomstig landgebruik. Deze perspectieven leveren verrassende, meerstemmige en relationele inzichten op over wat ‘goede omgang met het veen’ betekent.

Lopende projecten

  • Shaping the future: stimulating the transition to sustainable peatlands in The Netherlands
  • Systematische literatuur review over de rol van agency in climate adaptation governance
  • De Ambassade van het Veen

Onderzoeksoutput

  • Wetenschappelijke publicatie over het transformatief potentieel van milieuintegratie als sturingsaanpak (2025):
  • Wetenschappelijke publicatie over het transformatief potentieel van experimenteren als sturingsaanpak (2024):
  • Artikel in het vakblad Water Governance (2023):
  • Artikel in het Friesch Dagblad (2023):
  • Wetenschappelijke publicatie over governance uitdagingen die vaak voorkomen bij complexe problemen en kruipende crises (2022): 
  • Wetenschappelijke publicatie over generieke patronen die de integratie van klimaatadaptatie in stedelijk RO beleid beinvloeden (2022):
  • Praktische toolbox (gepubliceerd door Springer) met methodes om bewoners te betrekken bij het nadenken over een toekomstige klimaatbestendige wijk (2022): Towards a climate-resilient future together - A toolbox with participatory foresight methods, tools and examples from climate and food governance