鈥淒uurzame voedselsystemen vereisen een andere kijk op de relaties en interacties tussen boeren, bedrijven, burgers, overheden en NGOs鈥�
Onderzoeksgebied: Beleid en sturing om voedselproductie in balans te brengen met biodiversiteitsherstel, milieu en gezondheid
Hens Runhaar (1971) is hoogleraar Beleid en sturing voor duurzame voedselsystemen aan de Universiteit Utrecht.
Westerse voedselsystemen zijn hoogproductief maar kennen ook enorme duurzaamheidsuitdagingen, waaronder biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en ziektes gerelateerd aan voeding. Deze duurzaamheidsuitdagingen worden veroorzaakt door verschillende connectieproblemen, zoals:
- Een ontkoppeling van voedselproductie en lokale en regionale milieucondities, leidend tot vervuiling en biodiversiteitsverlies.
- Een verwijdering tussen de plekken waar veevoer wordt verbouwd en veeteelt plaatsvindt, leidend tot ontbossing, klimaatverandering en voedselonzekerheid.
- Een ontkoppeling van de plekken waar voedsel wordt geproduceerd en waar het wordt geconsumeerd, leidend tot een vervreemding van burgers met boeren en agrarische cultuurlandschappen en hun waardes.
- Meer algemeen een ontbrekende relatie tussen de prijzen van voedsel en de maatschappelijke kosten ervan en ongelijkheid tussen de actoren die profiteren van moderne voedselsystemen en actoren die de nadelen ervan ondervinden.
In mijn onderzoek en onderwijs is het begrijpen van deze connecties en het voortduren ervan belangrijk voor het (her)ontwerp van beleid en sturing voor duurzame voedselsystemen: heroverwegen van de relaties tussen actoren in het voedselsysteem. Veel boeren zijn bijvoorbeeld beperkt in hun keuzes wat waar te produceren, hoe en voor wie, vanwege hun afhankelijkheid van grote agrifood bedrijven (). Gemeenschapslandbouw (CSA) daarentegen brengt boeren en consumenten bijeen en maakt meer duurzame voedselproductie mogelijk ().
Voor mij is een belangrijke graadmeter voor een duurzaam voedselsysteem. Ik ben daarom erg ge茂nteresseerd in (opschalen van) agroecologie, regeneratieve landbouw en 鈥榥atuur-inclusieve鈥� landbouw (zie voor definities).
Op 17 januari 2025 hield ik mijn oratie, getiteld 鈥淕overning towards sustainable food systems: new connections for more diversity鈥� (klik voor de video).
Selectie van projecten:
- COMBINED (gefinancierd door NWO): herstel van de relatie tussen grasland biodiversiteit en zuivelproductie in de Nederlandse melkveehouderij voor duurzaamheid en klimaatbestendigheid.
- REWIRE (gefinancierd door NWO): naar nieuwe samenwerkingen voor circulaire landbouwmissies in Nederland.
- (gefinancierd door STOWA): herbezinning op beleid en sturing van, en de wettelijke kaders voor, de bijdrage van de landbouw aan waterkwaliteit.
- (gefinancierd door INTERREG): innovatieve biodiversiteit voor klimaatbestendige graslanden voor de melkveehouderij in de Europese Noordzee regio.
Selectie van publicaties:
Runhaar, H., S. van Doorm, L. Bello Cartagena, S. de Graaff, C. Offringa, L. van Oers, N. Pustilnik, E. Remorie, W. Lageweg en R. Raven (2025), , Environmental Science and Policy, 172, 104206.
- Runhaar, H. (2025), , International Journal of Agricultural Sustainability, 23 (1), 2475254.
- Bello Cartagena, L., D. Hegger, P. Tittonell en H. Runhaar (2025), , Agroecology and Sustainable Food Systems, 49 (1), pp. 124-150.
- Runhaar H. en Y. Zinngrebe (2024; gastredacteuren), , Earth System Governance.
- Vermunt, D.A., N. Wojtynia, M.P. Hekkert, J. van Dijk, R. Verburg, P.A. Verweij, M. Wassen en H. Runhaar (2022), , Agricultural Systems, 195, 103280.
Selectie van maatschappelijke bijdragen:
- Interview in De stikstofcrisis, jongerenplatform De Marker Online, and , BNN Vara, 21 juli 2025.
- Interview in , NRC, 27/28 april 2025.
- Deelnemer wetenschapssessie Ministeri毛le Commissie Economie & Natuur, Den Haag, 26 maart.
- , De Volkskrant online, 25 februari 2025.
- Interview , De Volkskrant, 16 januari 2025.
- Interview , EenVandaag, AvroTROS, 24 juni 2024 (zie ook ).
- Bijdrage aan , Doe maar duurzaam, SBS6, 23-24 maart 2024.
- Interview , Nieuwe Oogst, 24 november 2023.
Ik heb een fascinatie voor natuur en probeer vanuit mijn expertise bij te dragen aan maatschappelijke debatten over soorten die mij dierbaar zijn, zoals vogels en de Das. Zie bijvoorbeeld uit 2017. Daarnaast actief als lid van de . In mijn vrije tijd monitor ik sinds 2012 . Een mooie opname van jonge dassen staat op Vroege Vogels online ( met moeder en onderling stoeiend).