ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Dr. Esmee Veenstra

Wat maakt dat mensen samen verantwoordelijkheid nemen?

Maatschappelijke oproepen doen vaak een moreel appel: ze vragen ons niet alleen om in actie te komen, maar ook om stil te staan bij onze waarden en de samenleving die we samen willen vormen. Wanneer werkt zo’n appel motiverend – en wanneer roept het juist terughoudendheid of zelfs weerstand op? In mijn werk onderzoek ik hoe mensen samen verantwoordelijkheid nemen voor maatschappelijke uitdagingen. Niet omdat het moet, maar omdat ze dat zélf willen.

Ik ben sociaal- en organisatiepsycholoog en werk als postdoctoraal onderzoeker binnen de onderzoeksgroep Organisatiegedrag en het interdisciplinaire programma . Mijn onderzoek richt zich op het ontwikkelen van strategieën voor gedragsinterventies die collectieve inzet versterken – vanuit intrinsieke motivatie, gedeelde waarden en onderling vertrouwen.

Vanuit motivatie naar impact

Mijn werk bevindt zich op het snijvlak van motivatiepsychologie, gedeelde verantwoordelijkheid en maatschappelijke verandering. Mijn centrale vraag: hoe kun je mensen in staat stellen om verantwoordelijkheid te nemen op een manier die niet voelt als druk of plicht, maar als iets wat betekenisvol is en in beweging brengt?

Ik focus op situaties waarin het niet vanzelf spreekt wie waarvoor verantwoordelijk is. Denk aan thema’s zoals duurzaamheid, inclusie of sociale rechtvaardigheid. In plaats van mensen extern aan te sturen, onderzoek ik hoe je intrinsieke motivatie, verbondenheid en onderling vertrouwen kunt versterken. Zo wil ik bijdragen aan inzicht in hoe samenwerking tot stand komt die duurzaam, inclusief en veerkrachtig is.

Wat werkt in de praktijk?

In mijn eerdere promotieonderzoek onderzocht ik hoe maatschappelijke betrokkenheid duurzaam ingebed kan raken binnen organisaties. In samenwerking met keek ik hoe organisaties hun maatschappelijke inzet vormgeven, borgen en versterken.

Wat ik daarin zag: maatschappelijke betrokkenheid bloeit pas op als ze geworteld is in de kern van de organisatie, ingebed in structuur en besluitvorming, en ondersteund wordt door een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid. Deze lijn zet ik nu voort in mijn postdoc onderzoek, waarin ik kijk hoe zulke processen in bredere maatschappelijke contexten toegepast kunnen worden.

Pocketgids voor maatschappelijke impact 

Hoe voorkom je dat maatschappelijke ambities verwateren bij wisselende prioriteiten? En hoe zorg je dat maatschappelijke verantwoordelijkheid niet als bijzaak wordt ervaren, maar verweven raakt met het dagelijks handelen?

Op basis van mijn promotieonderzoek ontwikkelde ik een compacte pocketgids voor maatschappelijke impact – voor iedereen die maatschappelijke betrokkenheid wil verdiepen, verankeren en versterken. De gids bundelt inzichten uit onderzoek onder meer dan 200 organisaties en biedt concrete handvatten: van het herkennen van motivatieprofielen tot het duurzaam inbedden van maatschappelijke doelen in beleid, samenwerking en organisatiecultuur.

Bekijk de gids

De gids is bedoeld voor professionals, beleidsmakers en geïnteresseerde burgers die samen willen bouwen aan duurzame verandering.