ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Sinds de verkiezingen staat de Nederlandse politiek in het teken van cultuurverandering en de behoefte aan meer tegenmacht. Historicus en Duitsland-deskundige prof. dr. Jacco Pekelder vertelt in wat we op dit gebied zouden kunnen leren van Duitsland.

Deelstaten en de macht van de kiezers

Een manier waarop Duitsland duidelijk afwijkt van het Nederlandse regeersysteem is volgens Pekelder het recht dat Duitse deelstaten op veel beleidsterreinen hebben om mee te beslissen. Nederland wordt enorm centralistisch geregeerd, legt hij uit. Anders dan in Nederland zit de regering niet aan tafel met vakbonden en werkgeversorganisaties voor lonen en cao's. De Duitse regering moet maar afwachten of deze twee groepen er onderling uitkomen. Ook hebben kiezers in Duitsland volgens Pekelder meer grip op hun parlementariërs: "Niet alleen is bijna de helft van de Bondsdagleden direct in een kiesdistrict gekozen, ook kunnen burgers op lokaal- en deelstaatniveau hun tegenstem laten horen in referenda."

Referenda en vooruitgang

Het houden van referenda heeft volgens Pekelder ook een nadeel: "het kan lang duren voor noodzakelijke besluiten genomen worden." Maar als er eenmaal een brede consensus ontstaat, dan zorgt dit soms ook voor een enorme dynamiek in de Duitse samenleving. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom de Duitse energietransitie al tien jaar snel ontwikkelt. "Nederland is veel wispelturiger en daardoor trager, zeker wat betreft het klimaatbeleid," aldus Pekelder.