ľ�ϸ���Ӱ��

Bij de aanschaf van een nieuw softwaresysteem voor opsporingsonderzoek, koos de Nationale Politie ervoor om niet openbaar aan te besteden maar zelf mogelijke leveranciers in kaart te brengen en daaruit te kiezen. De politie beroept zich hierbij op een wettelijke uitzondering op de  aanbestedingsplicht, die onderhandse gunning toestaat bij geheimverklaring van een opdracht vanwege (nationale) veiligheid. Een bedrijf dat mee had willen dingen naar de opdracht, voelde zich hierdoor onterecht gepasseerd en stapte naar de rechter. Die oordeelde onlangs dat de Nationale Politie in redelijkheid tot de geheimverklaring was gekomen. In NRC Handelsblad legt UUCePP-onderzoeker Nathan Meershoek uit waarom dit een vrij unieke zaak is. “Doordat zulke opdrachten geheim zijn, weten concurrenten er meestal niets van. En als je ervan weet en gaat procederen, vergroot dat niet de kans dat je een volgende keer zo’n opdracht wel krijgt – al hoort dat natuurlijk geen rol te spelen.”

Het gedupeerde bedrijf suggereerde dat de politie ook een beperkte aanbesteding had kunnen organiseren met slechts drie bedrijven, maar daarin ging de rechter niet mee. “De rechter volgt volledig het politiestandpunt: bij drie kandidaten is er meer risico op lekken dan bij één. Dat klopt eigenlijk altijd, maar is het hier ook proportioneel om daarop een beperkte aanbesteding te laten afspringen? We kennen niet alle feiten, maar dit argument mag alleen in uitzonderingsgevallen de doorslag geven.”

Rechters dienen terughoudend te toetsen als het gaat om nationale veiligheid, maar wel streng te kijken naar uitzonderingen op de aanbestedingsplicht.

Eind dit jaar treedt naar verwachting de ABRO (Algemene Beveiligingseisen voor Rijksoverheidsopdrachten) in werking, die voorziet in een uitvoerige screening van bedrijven die voor de overheid werk doen met dat raakt aan nationale veiligheids. “De aanbesteder kan dan voor een beperkte aanbestedingsvorm kiezen, bijvoorbeeld enkel een algemene mededeling doen dat hij iets wil verwerven en uit de reacties drie partijen selecteren die gescreend worden voordat ze de geheime informatie krijgen die nodig is om te offreren. Er zijn overigens nu ook al wel screeningsmogelijkheden, misschien had de politie hier ook die weg kunnen kiezen”, aldus Meershoek.