ľ�ϸ���Ӱ��

Afgelopen week kwam de documentaire over seksueel overschrijdend gedrag en misbruik bij talentenjacht The Voice of Holland online op het YouTube-kanaal BOOS. Inmiddels is de documentaire bijna 10 miljoen keer bekeken en zijn de ontluikende onthullingen overal het gesprek van de dag. Verschillende onderzoekers van de Universiteit Utrecht reageerden in de media op de beschuldigingen en wat deze betekenen voor de entertainmentindustrie en de samenleving. Een overzicht.

Structureel probleem

Hoogleraar Genderstudies Rosemarie Buikema beschrijft seksueel wangedrag als een structureel probleem en pleit in Trouw (18 januari) voor een structurele oplossing. Slachtoffers die naar buiten komen met verhalen over seksueel wangedrag lijden daar in het algemeen nog te vaak zelf onder, zegt ze. “Dan wordt er gezegd: maar je lachte ook wel heel vriendelijk. Of, zoals in het geval van de Voice-kandidaten: ze heeft ook wel een laag truitje aan.” Lees hier meer over hoe deze oplossing eruit zou kunnen zien.

De entertainment industrie

Communicatiewetenschapper Linda Duits legt het probleem niet zozeer bij het programma zelf, maar bij de entertainmentindustrie en de machtsverhoudingen die daarin een grote rol spelen. "Er zijn mensen die het heel graag willen maken, die er alles voor over hebben, en er zijn mensen die heel erg machtig zijn", legt Duits uit bij Rinkeldekinkel (16 januari). "Dus wat je ziet is dat er afhankelijkheidsrelaties ontstaan op zo'n werkvloer en er als er afhankelijkheid is, is er machtsmisbruik en dat leidt tot grensoverschrijdende situaties." Lees hier meer over het effect van de beschuldigen op de entertainmentindustrie.

Schuld

Onderzoeker Gender & seksualiteit Mehri Zamanbin reageert bij het NOS Radio 1 Journaal op de reactie van programmamaker John de Mol, die wijst naar de vrouwen die niet aan de bel trokken. Dit is een goed voorbeeld van 'victim blaming', oftewel de schuld afschuiven op de ander, zegt Zamanbin. "De verantwoordelijkheid wordt heel erg bij slachtoffers neergelegd. Dit is een heel passieve reactie omdat je nu niet naar je eigen organisatie hoeft te kijken." Lees hier meer over slachtoffers en schuld in dit schandaal.

Nieuwe zedenwet

Linda Senden is in het AD (22 januari) positief over de de niewe zedenwet die in 2024 in werking treedt: "Met de nieuwe wet tegen seksueel geweld en seksuele intimidatie kunnen daders makkelijker worden aangepakt en zwaarder bestraft en wordt de drempel voor slachtoffers verlaagd. De bewijslast voor slachtoffers wordt minder zwaar: voor zedenzaken heel belangrijk. Bij die zaken is het immers vaak het woord van het slachtoffer tegen de dader.''

Hoewel de wet pas over twee jaar in werking treedt ziet Senden nu al dat rechters de laatste jaren anders oordelen: "Waren ze eerst nogal eens geneigd daders een tweede kans te geven, nu redeneren ze vaker in het voordeel van slachtoffers.'' De hoogleraar is minder positief over de lange wachttijden: aangiftes tegen seksueel geweld blijven lang liggen. "Dus, ja, we krijgen een betere wet maar die zal natuurlijk weinig effect hebben als politie en justitie er geen prioriteit van maken."

Buitenlandse belangstelling

Ook in de Duitse media is er aandacht voor het schandaal rondom The Voice of Holland. Het weekblad  (7 februari) sprak eveneens met Rosemarie Buikema en Linda Senden. De incidenten zouden ook in andere organisaties de vraag hebben doen rijzen: wat doen we tegen dit soort gewelddadig gedrag?

"We moeten daders in een vroeg stadium een sterk signaal geven dat ze op het verkeerde spoor zitten," zegt Senden. "Een nieuwe wet in Nederland, als die er komt, moet het voor slachtoffers gemakkelijker maken om hun zaak te bewijzen. Wettelijke maatregelen die duidelijk maken wat goed en wat fout is, zijn dringend nodig," voegt Buikema toe.

Ook had John de Mol veel eerder moeten beseffen wat er aan de hand was. Al een paar jaar geleden was er een klacht bekend tegen Rietbergen. Daarop heeft De Mol niet doortastend genoeg aangepakt. "Als hij, de grote baas, ervan hoort, is het menens", zegt Buikema. "Als er één zaak opduikt, zijn er meestal 100 andere." En Senden roept op: "Ik hoop dat de incidenten bij The Voice of Holland een leermoment zijn voor alle werkgevers".