Hoop en verbeelding in de tijd van de pest
Wat kunnen we in deze coronacrisis leren van de pestepidemie die onze wereld in de middeleeuwen plaagde? Sanne Frequin (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) en Arthur Weststeijn (Talen, Literatuur en Communicatie) waren te gast bij radioprogramma om dit onderwerp te belichten vanuit hun eigen achtergrond.
Wereldbeeld
In de middeleeuwen werd de komst van de pest verklaard door een verkeerde stand van planeten, waardoor de lucht bedierf. Die ontregeling had een diepere, religieuze oorzaak. "Dat is natuurlijk de grote universele gedachte die daaronder zit: we hebben iets verkeerd gedaan," zegt Frequin. Hoewel onze huidige samenleving daar vaak anders over denkt, is de behoefte aan rituelen om troost te bieden nog steeds groot: oude rituelen, zoals het luiden van de kerkklokken, maar ook nieuwe, zoals elkaar toezingen vanaf balkons. Frequin vindt zelf hoop in de wetenschap, waar onderzoekers samen keihard werken om deze crisis op te lossen.
Verbeelding als remedie
Het beroemdste verhaal uit de tijd van de pest is Il Decamerone van Bocaccio. Bocaccio werd persoonlijk hard geraakt door de ziekte en stortte zich volledig op het schrijverschap. Dat resulteerde in een boek vol met onverwacht vrolijke verhalen. "Het is een ontsnapping aan de pest," vertelt Weststeijn. "Bocaccio probeert op een speelse manier de maatschappij uit de veertiende eeuw op een speelse manier te benaderen." Op deze manier liet hij zien dat vindingrijkheid en verbeelding de remedie waren tegen het heersende pessimisme van die tijd.