Griezelen bij sluipende risico's
Het einde van het jaar betekent reflecteren op wat de wereld in 2019 bezighield en vooruitblikken op wat 2020 ons zal brengen. Maar hoe gegrond zijn de inschattingen die we daarbij maken? Prof. dr. Beatrice de Graaf (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) schreef in het over ons (on)vermogen om veiligheid in te schatten en de gevolgen daarvan.
Risico = dreiging x angst
Tijdens eindejaarsreflecties denken we onder andere na over ons gevoel van veiligheid, zeker nu onderwerpen als klimaat en terrorisme bijna dagelijks in het nieuws zijn. De Graaf: "Interessant is dat dit soort inschattingen meer zeggen over de huidige veiligheids- en angstcultuur, dan over de feitelijke risico’s." Uit onderzoek blijkt dat mensen ontzettend slecht zijn in het inschatten van risico's: ze baseren hun argumenten op verbeelding, gevoed door (sensationele) media. "De vuistregel voor operationele experts luidt: risico = dreiging × effect. Voor politici en gewone burgers: risico = dreiging × angst."
Ondergeschoven kindje
Om deze reden is er te weinig aandacht voor daadwerkelijke risico's en de organisaties die ze voor ons proberen binnen de perken te houden, zoals de brandweer. Hoewel deze organisatie populair is onder de bevolking, weten de meeste mensen niet hoe enorm de omvang van de taken van de brandweer is. Die omvang zal de komende jaren alleen maar verder toenemen door dreigingen als klimaatverandering en sociale onvrede. "En dat terwijl de brandweer dikwijls het ondergeschoven kindje in de beleidsvorming is, en bedreigd wordt door allerlei nieuwe (Europese) reguleringen." De Graaf vraagt ons daarom om ons niet door onze verbeelding te laten leiden, maar eens te denken aan de risico's die het griezelen waard zijn en degenen die ze dagelijks bevechten.