Een verwarde tiener of een terrorist: "De woordkeuze van de media doet ertoe"
Beatrice de Graaf in NRC
Bij een schietpartij, zoals die in Buffalo (New York) van afgelopen 14 mei, is de woordkeuze van de media veelal arbitrair, vertelt hoogleraar Geschiedenis van de internationale betrekkingen Beatrice de Graaf in de NRC: "Vaak hebben ze de neiging om bij een witte terrorist de misdaad te verbinden aan diens mentale gezondheid of jeugdproblemen."
Terrorist of tiener
De witte man die in Buffalo tien mensen doodschoot, had zichzelf in een manifest een facist, racist en antisemiet noemde. In de verslaggeving van de schietpartij werden deze termen echter veelal ontweken.
"De media daar spraken over een ‘achttienjarige jongen’ of een ‘tiener’", zegt De Graaf. Dat gebeurt vaker bij witte terroristen. Hun misdaden worden sneller verbonden aan hun mentale gezondheid of jeugdproblemen, waar zwarte mensen eerder direct als terrorist worden bestempeld. "Voor de meeste Amerikanen is terrorisme iets wat buitenlandse groepen doen, zoals Al Qaeda."
Ook de Nederlandse media namen de eigen woorden van de dader lang niet allemaal over. Alleen linkse opiniesites Joop en Krapuul spraken over een fascistische terrorist. NU.nl noemde hem een terrorist, NOS Nieuws en Trouw schreven over een terreurdaad en De Telegraaf en NRC beschreven de man als een schutter.
In tegenstelling tot de media sprak de Amerikaanse president Joe Biden al snel van een terreurdaad met een racistisch motief. "Biden zei dat omdat hij de wet wil veranderen, zodat ook binnenlands terrorisme bestraft kan worden", legt De Graaf uit.
Normalisering
In zijn manifest schreef de man aanhanger te zijn van de zogeheten omvolkingstheorie, de angst voor een grote etnische zuivering van witte mensen. Deze theorie wordt verkondigd in televisieprogramma's zoals Fox ľϸӰ, maar ook het Nederlandse Ongehoord Nieuws. "Uit onderzoek blijkt dat mensen die dat soort ideologieën verkondigen ook een rol spelen [bij dit soort terrorisme] en wellicht ook een verantwoordelijkheid hebben", vertelt De Graaf.
Daarnaast blijkt dat wanneer dit soort theorieën genormaliseerd worden op televisie en sociale media, de kans op een aanslag toeneemt. "Vanuit die theorie geredeneerd is het dus beter voor de preventie van terrorisme dat mensen die het idee van omvolking verspreiden, op zijn minst afstand nemen van dit geweld”, aldus De Graaf.
Van scherm naar straat
De heeft vorig jaar onderzoek gedaan naar de rol van sociale media bij de ontwikkeling van radicaal gedachtegoed en complottheorieën. De bevindingen zijn gepubliceerd in het .