ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

He Jiankui kreeg een golf van verontwaardiging over zich heen toen hij in november bekendmaakte twee baby's immuun te hebben gemaakt voor het hiv-virus door hun DNA aan te passen. Maar helemaal onverwacht kwam het nieuws niet. Als het zou gebeuren, dan vanuit China, was het idee. Het land loopt immers voorop in het snel toepassen van nieuwe technologie op allerlei vlakken.

'We konden erop wachten', beaamt Annemieke Aartsma-Rus, hoogleraar Translationele Genetica, die zich bezighoudt met de spierziekte Duchenne, die vrijwel alleen bij mannen voorkomt. De ophef noemt ze terecht, want de baby's in het Chinese experiment lopen volgens haar 'een groot risico'. Het zou namelijk heel goed kunnen dat Crispr-Cas9, de techniek die de onderzoekers gebruikten, niet alleen het ongewenste gen wegknipt, maar ook iets anders. 'We weten daar nog maar heel weinig over.'

Misschien krijgen deze kinderen uiteindelijk kanker omdat per ongeluk ook een beschermend gen is aangepast door de Crispr, zegt Aartsma-Rus. Daarnaast had het bewust weggeknipte gen op zichzelf ook nuttige functies. Het beschermt bijvoorbeeld tegen bepaalde infecties. En dat terwijl hiv ook op allerlei andere manieren voorkomen had kunnen worden. 'Waarom? Waarom al die risico's?', vraagt de hoogleraar zich af.

Afschuw

Ook voor veel Chinezen kwam deze vondst te vroeg, vertelt Niels Geijsen, hoogleraar regeneratieve geneeskunde bij het Hubrecht Instituut. Zijn onderzoeksgroep in Utrecht had de ochtend na het nieuws een vergadering. Ook de Chinese onderzoekers met wie Geijsen werkt, spraken die dag hun afschuw uit.

Maar wat als alles veilig was geweest? Hoe was de zaak dan in China ontvangen? Volgens Petra Verhoef, onderzoeker bij het Rathenau Instituut, dat verkent hoe nieuwe technieken ons leven zouden kunnen beïnvloeden, zijn de verschillen tussen China en het Westen op dit gebied niet zo groot. 'Het is echt niet zo dat ze daar onbezonnen doordenderen zonder stil te staan bij de consequenties.' De wetenschappelijke gemeenschap in China reageerde heel kritisch op het babyexperiment, benadrukt ze. Dat heeft in de rest van de wereld, waar China toch gezien wordt als een plek waar alles kan, wel voor opluchting gezorgd.

Het volledige artikel is verschenen in het FD op 18 januari 2019.