De spelregels van de markteconomie kloppen niet
In de huidige markteconomie is de groeiende kloof tussen arm en rijk onvermijdelijk. Volgens hoogleraar economische en sociale geschiedenis Bas van Bavel is deze ongelijkheid geen verassing. Aan vertelt hij over misverstanden over de markteconomie en de voordelen van associaties.
Spelregels
De markteconomie wordt vaak onterecht als een recente ontwikkeling bestempeld, stelt van Bavel. De markteconomie is er in het verleden ook geweest en ontwikkelde zich volgens hem steeds op dezelfde manier: “aanvankelijk positief, na verloop van tijd negatief en uiteindelijk leidde ze tot stagnatie, ongelijkheid en afnemende vrijheid.” Toch wil hij benadrukken dat morele oordelen over vermogende individuen en organisaties niet te snel geveld moeten worden. “Iedereen speelt het spel volgens de regels,” zegt Van Bavel. “Als de uitkomsten daarvan negatief zijn, dan is er dus iets mis met die spelregels, niet met de spelers.”
Associaties
Als de spelregels niet kloppen, is er dan nog hoop voor het verminderen van de groeiende kloof tussen arm en rijk? Van Bavel ziet een mogelijkheid in het bestaan van associaties. Gebouwd op vrijwillige lidmaatschap bepalen leden in een associatief systeem wat er met het geld van de associatie moet gebeuren. Volgens hem moet je hierbij denken aan politieke partijen, vakbewegingen, verenigingen en coöperaties. Met associaties zijn we niet geheel overgeleverd aan de macht van de markt of de staat.