Complotten en stratagems tijdens corona
Dr. Paola Monachesi (Talen, Literatuur en Communicatie) en Dr. Marina Turco (voormalig onderzoeker Media en Cultuurwetenschappen) bespreken in een artikel op (een Italiaans cultureel tijdschrift) twee tegenovergestelde perspectieven op de coronapandemie: het perspectief van de complotdenker en het stratagematic perspectief (Monachesi en Turco, 2017).
Complottheorieën en COVID-19
Complotdenkers geven (mogelijke) causale verbanden aan tussen uiteenlopende gebeurtenissen. Complotdenken is de overwinning van het causale op het toevallige. Maar veel van wat er gebeurt is juist aan toeval te wijten. Toeval is niet de ontkenning van causaliteit, maar het effect van de interactie tussen oneindige reeksen van gebeurtenissen die elkaar op een onvoorspelbare manier beïnvloeden.
Stratagems en COVID-19
In dit scenario creëert het toeval een onverwachte ruimte van vrijheid voor de acteur die de spelregels en machtsverhoudingen wil veranderen. De handeling die deze ruimte op een geïmproviseerde, voorlopige en vaak kortstondige manier exploiteert, wordt een stratagem genoemd. Een stratagem beschrijft geen actie waarvan het resultaat zeker is: het is een handeling die een pad volgt door verschillende reeksen gebeurtenissen, die de gevestigde machtsprocessen ontwijkt of gebruikt voor zijn eigen doelen.
De pandemie heeft grote veranderingen gebracht op economisch, sociaal en cultureel gebied: het ontstaan van nieuwe en onverwachte gebeurtenissen en processen en de tijdelijke verzwakking van de gebruikelijke regels en protocollen hebben meer ruimte gecreëerd voor strategems.
Experimenten
De COVID-19-noodsituatie creëerde een context van grote experimenten in de digitale wereld en heeft ook initiatieven voortgebracht die voorbode zijn van mogelijke veranderingen (vooral in landen zoals Italië) op verschillende gebieden: van onderwijs tot werk, van cultuur tot toerisme. Deze veranderingen worden geanalyseerd in het artikel met oog op de twee perspectieven.