ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Op 16 oktober zal Milica Trakilovic MA (Gender Studies) haar proefschrift Unraveling the Myth: Tracing the Limits of Europe through its Border Figurations verdedigen in het Academiegebouw. 

Europa is niet alleen een geografische locatie, maar ook een idee dat wordt ondersteund door begrippen als insulariteit, historische uitwissing en raciale en culturele homogeniteit. Ze dragen allemaal bij aan het idee van Europa als een uitzonderlijke plek en vormen de Europese 'mythe'. Deze mythische kwaliteit wordt gecreëerd door middel van verschil en oppositie. Symbolische en fysieke grenzen ontstaan via de productie van Europa's Ander, waarmee vastgesteld wordt wat ‘het echte’ Europa is.

De figuur van de vluchteling-migrant

Postkoloniale theorie heeft aangetoond hoe het koloniale project van Europa een middel is geweest om de identiteit van Europa tegenover de raciale en culturele Ander vast te stellen. Dit repertoire van verschil is vandaag nog steeds van kracht en kan worden waargenomen in de reactie op de Europese migratie-crisis, vooral de nadruk in populair en politiek discours op de figuur van de vluchteling-migrant als een bedreiging voor de Europese identiteit en integriteit. De opkomst van het populisme en nationalisme, evenals de versterking van de Europese grenzen, duidt op een toename van politieke onrust, bedoeld om de dreiging van migratie af te weren.

De oost / west-kloof

Het idee van Europa ontstaat via externe en interne grenzen en scheidingen. Binnen Europa propageert de ideologie van West versus Oost dat ‘het echte’ Europa in het Westen te vinden is, terwijl het oosten van Europa het minder geciviliseerde Europa is. Maria Todorova heeft erop gewezen hoe met name de regio van de Balkan 'de Ander binnen' Europa vertegenwoordigt. Vanwege de niet-EU-status van een groot aantal van zijn landen en de eeuwenlange Ottomaanse overheersing in de regio, wordt de Balkan vaak gezien als een kruispunt tussen Europa en de buitenwereld, een liminale ruimte die niet volledig bij Europa hoort. Dit sentiment werd weerspiegeld in het fenomeen van de 'Balkan-corridor,' een migratieroute die van 2015 tot 2016 van kracht was.

Grensfiguren

Trakilović stelt de grens voor als een analytisch middel om een dominant idee over Europa bloot te leggen en te bekritiseren. Samen bestudeerd bemoeilijken de vluchteling-migrant en de Balkan als grensfiguren elk eenvoudig of ‘gemakkelijk’ idee van Europa of Europeesheid, en bieden een nuttige basis voor het ondervragen van de grenspraktijken en uitwissingen, ruimtelijk en symbolisch, die zijn vastgesteld in de naam van Europa.