ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Tijdens dit online symposium, georganiseerd door de Universiteit Utrecht en het Tijdschrift voor Herstelrecht, wordt besproken hoe de mogelijkheden voor herstel in de praktijk vorm krijgen. Waar lopen penitentiaire en reclasseringswerkers tegenaan? Wat hebben zij nodig om herstelgericht en slachtofferbewust werken te versterken?

Organisatie:

• Utrecht Centre for Accountability & Liability Law
• Montaigne Centrum voor Rechtsstaat en Rechtspleging
• Tijdschrift voor Herstelrecht
• Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen

Herstelgericht straffen en reclasseren 

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid zet sinds enige tijd meer in op detentiepraktijken die maatwerk en kleinschalige voorzieningen bieden en samenwerking rond re-integratie versterken. Ook hebben de penitentiaire inrichtingen meer middelen gekregen om herstelgericht werken te stimuleren. Een voorbeeld daarvan is het Huis van Herstel in de PI Almelo, een project waarin van gedetineerden in de laatste fase van hun detentie een actieve houding wordt verwacht, waarbij hoort het verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. Onder meer in samenwerking met Restorative Justice Nederland wordt uitvoering gegeven aan deze en andere herstelgerichte projecten. 

Ook de drie Nederlandse reclasseringsorganisaties (3RO) zetten meer in op ‘werken van onderop’ en ‘betekenisvol maatwerk’. Zo wordt bij de begeleiding van cliënten voortaan slachtofferbewust te werk gegaan. Dat betekent dat cliënten leren inzien wat de gevolgen zijn van hun daden voor slachtoffers en de rechten en belangen van slachtoffers leren respecteren. Een van de achterliggende ideeën is dat dit bijdraagt aan recidivevermindering. Onderzoek toont immers aan dat de motivatie van de gestrafte om zijn gedrag te veranderen versterkt wordt wanneer hij beseft dat hij schade heeft berokkend. 

Dat wil niet zeggen dat herstelgerichte werkwijzen zonder problemen verlopen. Wanneer detentie gepaard gaat met stigmatisering liggen die werkwijzen niet voor de hand. Dit symposium beoogt zicht te krijgen op kansen en knelpunten, juist ook vanuit het besef dat detentie en herstel een moeizame verhouding hebben. Wellicht biedt de visie van criminoloog Peter Nelissen hiervoor aanknopingspunten. Hij pleit ervoor om herstelgerichte interventies meer in het teken te plaatsen van sociale inclusie en re-integratie (zie Tijdschrift voor Herstelrecht nr. 2 2019). Daarbij dient niet alleen aandacht uit te gaan naar de eigen kracht en het veranderingspotentieel van de cliënt, maar ook naar ondersteuning vanuit sociale netwerken en vrijwilligers.

Het onderzoek van Jacqueline Bosker – dat zij samen met haar collega Vivienne de Vogel verrichtte – biedt aanknopingspunten om het slachtofferbewust werken in de reclasseringspraktijk verder te versterken (zie hetzelfde nummer). Vanuit Reclassering Nederland reflecteert Johan Bac (algemeen directeur) op de betekenis van herstelgerichte interventies voor het werk van de reclassering.

Programma

13.00-13.10        Welkomstwoord door Pauline Jacobs (dagvoorzitter, WPI/Montaigne Centrum)

13.10-13.30        Peter Nelissen (criminoloog en onderzoeker)

Reïntegratie van ex-justitiabelen als speerpunt voor een herstelgerichte praktijk

13.30-13.40        Ruimte voor vragen en antwoorden

13.40 - 14.00      Jacqueline Bosker (Hogeschool Utrecht)

Slachtoffergericht reclasseren

14.00-14.10        Ruimte voor vragen en antwoorden

14.10 - 14.30      Johan Bac (voorzitter 3RO Nederland); René Poort (3RO Nederland)

14.30 - 14.40      Ruimte voor vragen en antwoorden

14.40- 14.55       Pauze

15.00 - 16.30      Plenaire terugkoppeling & debat onder leiding van Pauline Jacobs