ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Samenvatting

Het menselijk lichaam is afhankelijk van een gespecialiseerd bloedvat netwerk om alle cellen te voorzien van zuurstof en voedingstoffen. Door een complex proces genaamd angiogenese worden nieuwe, kleine bloedvaten gevormd uit reeds bestaande bloedvaten wat zorgt voor constante aanpassingen van het vaatnetwerk. In dit strak gecontroleerde proces zijn interacties tussen verschillende bloedvat cellen en hun omgeving essentieel voor vaat stabiliteit, -(ziekte)ontwikkeling en –herstel (regeneratie). 
Een van de grootste uitdagingen in regeneratieve geneeskunde is het ontwikkelen van weefsels met een functioneel bloedvat netwerk zodat alle cellen van zuurstof worden voorzien. In het laboratorium, in zogenoemde in vitro modellen, worden bloedvaten zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst. Deze modellen bieden wetenschappers de mogelijkheid om de complexe interacties en ontwikkeling van bloedvaten in gezondheid en ziekte te bestuderen. 
In dit proefschrift beschrijven wij het belang van de interactie tussen twee bloedvat cel typen, de endotheel cel en de muraal cel, in bloedvat ontwikkeling en vaatstabilisatie in zowel ziekte als gezondheid. Wij schrijven een belangrijke rol toe aan de (matrix) omgeving in de ontwikkeling van bloedvaten en nier weefsel. Deze fundamentele inzichten kunnen verder worden gebruikt in verschillende regeneratieve toepassingen waaronder het ontwerpen van innovatieve, complexe humane in vitro bloedvat modellen. Dit proefschrift beschrijft tevens het gebruik van twee modellen voor bloedvat onderzoek die de complexe humane situatie beter nabootsen. Deze modellen zijn klinisch relevanter doordat ze meerdere karakteristieken van het complexe vaatnetwerk nabootsen, meerdere relevante celtypen bevatten, risico factoren nabootsen en mogelijkheden bieden om potentiele therapieën te testen. Het gebruik van de beschreven resultaten leidt uiteindelijk naar een betere translatie van research data naar klinische toepassingen.