ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Samenvatting

Het gedrag van cellen wordt bepaald door een complex samenspel tussen factoren van binnen en buiten de cel. Cellen kunnen signalen uit de omgeving herkennen en zich hieraan aanpassen. Een belangrijk aanpassingsmechanisme is het wijzigingen van de genexpressie. Hoe omgevingssignalen precies leiden tot zeer specifieke veranderingen in de uiting van genen blijft echter onduidelijk. Dit proefschrift onderzocht de mechanismen waarmee signalen van buiten de cel de genexpressie reguleren en hiermee veranderingen in het gedrag van cellen teweegbrengen. Wij richten ons hierbij op twee van de meest regeneratieve systemen van het lichaam, de huid en het bloed.
Onze studies toonden dat signalen uit de omgeving direct ontvangen, geïnterpreteerd en beantwoord worden door het complex van eiwitten waaromheen ons DNA gewonden is, genaamd chromatine. Wij identificeerden verschillende manieren waardoor chromatine zich aanpast en veranderingen in de uiting van genen mogelijk maakt. Zo ontdekten wij dat multifunctionele eiwitten omgevingssignalen direct kunnen waarnemen en omzetten door zich voor te doen als regulatoren van genexpressie. Ook observeerden wij dat de stressgevoelige gebieden van ons DNA zich in een aparte chromatinestructuur bevinden. Deze structuur vergemakkelijkt het aanbrengen van veranderingen in chromatine. Een verminderde mate van opwinding van DNA is namelijk nodig voor een verhoging in uiting van genen.
Adaptieve mechanismen zoals multifunctionele eiwitten, een specifieke stressgevoelige chromatinestructuur en verandering in chromatine maken snelle wijzingen van de genexpressie mogelijk. Het hier beschreven werk onthult de complexiteit, dynamiek en interactie van de vele verschillende niveaus waarop de genexpressie, en dus het gedrag van cellen, wordt gereguleerd in een veranderde omgeving.