ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Adenoid cysteus carcinoom (AdCC) is een zeldzame en agressieve speekselklierkanker. De tumor groeit langzaam maar kan zich onvoorspelbaar verspreiden, wat diagnose en behandeling complex maakt. Het stellen van de diagnose op een biopt is een uitdaging vanwege overeenkomsten met andere speekselkliertumoren. Hoewel de overleving is toegenomen, krijgt ongeveer de helft van de patiënten binnen tien jaar te maken met terugkeer van de ziekte of uitzaaiingen op afstand.

Dit proefschrift richt zich op drie onderdelen: biomarkers, doelgerichte beeldvorming en therapie. Een fusie van het cellulair myeloblastose-gen (MYB) met het nuclear factor I B-type (NFIB)-gen is kenmerkend voor AdCC. Immunohistochemie is een sneller en goedkoper alternatief dan fluorescentie in situ hybridisatie (FISH) voor het aantonen van deze translocatie. Chemokine receptor type 4 (CXCR4) is geassocieerd met een verhoogd risico op terugkeer van de ziekte en kan worden gebruikt om het follow-upbeleid te individualiseren.

Prostaat-specifiek membraan antigeen (PSMA) is aanwezig in vrijwel alle tumorlokalisaties en kan nauwkeurig worden afgebeeld met PSMA-PET/CT. Deze scan bleek effectiever in het opsporen van uitzaaiingen dan bestaande methoden. Daarnaast werd het normale opnamepatroon van PSMA in gezonde klieren in kaart gebracht, wat bijdraagt aan betere interpretatie en behandelplanning. Tenslotte is een nieuwe behandeling onderzocht waarbij radioactief PSMA in tumorcellen wordt opgenomen om deze van binnenuit te bestralen. Hoewel het effect op lange termijn beperkt was, ervoeren sommige patiënten tijdelijk stabilisatie van hun ziekte en verlichting van klachten.

Samengevat levert dit onderzoek concrete verbeteringen op voor gepersonaliseerde zorg bij AdCC, met focus op precisiediagnostiek, behandeling en kwaliteit van leven.