Promotie: Novel insights into the virulence and pathogenesis of the emerging bacterium Enterococcus cecorum

tot

Samenvatting proefschrift

Enterococcus cecorum is een bacterie die normaal gesproken in de darm van kippen leeft zonder problemen te veroorzaken. In de afgelopen decennia wordt hij echter steeds vaker in verband gebracht met ernstige ziekten bij vleeskuikens. Deze infecties kunnen leiden tot pijnlijke aandoeningen zoals ontstekingen van de botten in de poten en/of de wervelkolom, en tot ontsteking van het hartzakje. Daardoor worden aangetaste dieren vaak kreupel of zelfs verlamd, wat hun gezondheid en welzijn ernstig aantast en vervolgens grote economische schade veroorzaakt in de pluimveesector.

Dit proefschrift had als doel beter te begrijpen hoe de E. cecorum bacterie ziekte veroorzaakt en wat sommige stammen schadelijker maakt dan andere. Er werd met name gekeken naar hoe de bacterie het lichaam binnendringt, of andere infecties de ziekte verergeren, en hoe ziekteverwekkende stammen verschillen van onschadelijke stammen die bij gezonde dieren worden gevonden.

Experimenten met jonge vleeskuikens toonden aan dat de bacterie typische letsels kan veroorzaken, zowel na toediening via aerosolen als na orale opname. Het toevoegen van andere veelvoorkomende kippenvirussen en -bacteriën verhoogde het aantal ziektegevallen niet, hoewel bepaalde combinaties—vooral wanneer chicken anaemia virus of Mycoplasma synoviae aanwezig waren samen met luchtwegvirussen—zorgden dat in meer dieren de bacterie terug te isoleren was.

Een ander deel van het onderzoek richtte zich op het testen van de ziekmakend vermogen van verschillende stammen met behulp van kippenembryo’s. De studie liet zien dat injectie van de bacterie in het eiwit (albumen) het duidelijkst onderscheid maakte tussen ziekmakende en onschadelijke stammen. Opvallend genoeg bleken de ziekmakende stammen beter bestand tegen de natuurlijke afweer van het ei, met name tegen lysozyme, een enzym dat bacteriën kan doden. Dit suggereert dat het testen op lysozymeresistentie een goede methode kan zijn om de meer virulente stammen te identificeren.

Voordat de bacterie letsels in botten of het hartzakje kan veroorzaken, moet zij eerst vanuit de darm in de bloedbaan terechtkomen. In de laatste studie werd daarom onderzocht in hoeverre verschillende stammen in staat waren darmcellen te passeren. Met behulp van miniatuur “darmmodellen” die in het laboratorium werden gekweekt (organoïden) werd aangetoond dat ziekmakende stammen veel effectiever binnendrongen dan onschadelijke, dit vooral bij hogere doses. Dit model biedt nu een nuttig hulpmiddel om de interactie tussen de gastheer en de bacterie te onderzoeken en om toekomstige preventiestrategieën te testen.

Samenvattend laat dit onderzoek zien dat infecties met E. cecorum zowel via de luchtwegen als via opname via de bek kunnen ontstaan, en dat ziekmakende stammen over bijzondere eigenschappen beschikken die hen helpen te overleven, zich te verspreiden en ziekte te veroorzaken. De nieuw ontwikkelde testmethoden—embryo-letaliteitstesten, lysozymeresistentietesten en orgaanoid-onderzoeken—bieden waardevolle mogelijkheden om deze ziekteverwekker verder te bestuderen. Al met al verbeteren deze bevindingen ons begrip van E. cecorum als opkomende pluimveeziekte en openen ze de deur naar betere preventie en diagnose in de toekomst.

Als de kandidaat een lekenpraatje houdt, start de livestream een kwartier eerder

Begindatum en -tijd
Einddatum en -tijd
Locatie
Promovendus
T.T.M. Manders
Proefschrift
Novel insights into the virulence and pathogenesis of the emerging bacterium Enterococcus cecorum
Promotor(es)
prof. dr. J.A. Stegeman
prof. dr. J.J. de De Wit
Co-promotor(es)
dr. M.G.R. Matthijs
dr. R. Dijkman
Meer informatie