ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Het succes van niertransplantaties hangt sterk af van hoe goed het weefsel van donor past bij de ontvanger. Een slechte match in de zogenaamde HLA-eiwitten kan leiden tot een sterke afweerreactie, waardoor het transplantaat wordt afgestoten. In dit proefschrift hebben we onderzocht hoe afweercellen van de ontvanger, in dit geval T-cellen, donor-HLA herkennen. We ontdekten dat het risico op afstoting door deze T-cellen groter is als deze veel verschillende epitopen kunnen herkennen. Een epitoop is een herkenningspunt op een lichaamsvreemd eiwit dat het afweersysteem kan activeren. Daarnaast zagen we dat het verhoogde risico op transplantaatfalen na een eerdere HLA-immunisatie, bijvoorbeeld door een eerdere transplantatie, bloedtransfusie, of zwangerschap, afhankelijk is van overlap in T-celepitopen tussen de immuniserende HLA en het HLA van de donor. Opvallend genoeg zagen we bij vrouwen met herhaalde miskramen dat een hogere aanwezigheid van deze T-cel epitopen juist een beschermend effect kan hebben op de uitkomst van de zwangerschap. Dat wijst erop dat een zekere mate van verschil tussen HLA-eiwitten in sommige omstandigheden juist gunstig uit kan pakken. In het tweede deel van het onderzoek ontdekten we dat niet alleen HLA zelf op het celoppervlak een rol speelt bij afstoting, maar ook HLA-signaalpeptiden: kleine stukjes eiwit van het HLA die normaal geen onderdeel zijn van HLA-eiwit op het celoppervlak. Vooral bij patiënten die eerder een cytomegalovirusinfectie hebben gehad, lijken deze peptiden te zorgen voor een vroege afstoting door gelijkenis tussen de virusepitopen en de HLA-epitopen. De bevindingen gepresenteerd in dit proefschrift geven artsen een betere indicatie welke donor het meest geschikt is en het minste risico op afstoting heeft.