Promotie: Human Rights at the Kitchen Table

tot

In haar onderzoek analyseert Dorien Claessen hoe mensenrechten in de praktijk werken vanuit een rechtantropologisch perspectief, met de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) als case study. De kernvraag is wat mensenrechten nu echt betekenen voor mensen zelf. Dat komt duidelijk naar voren in het zogeheten “keukentafelgesprek”: een huisbezoek waarin een sociaal werker met een inwoner bespreekt welke ondersteuning of zorg nodig is. Voor mensen met een beperking is dit gesprek cruciaal, omdat zij er vaak van afhankelijk zijn om volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving.

Het onderzoek kijkt naar de rol van sociaal werkers in wijkteams van een middelgrote gemeente in de provincie Utrecht. Zij voeren de gesprekken en beslissen of iemand toegang krijgt tot zorg of ondersteuning op basis van de Wmo 2015. Hoewel de setting informeel is, leidt het gesprek tot een juridisch besluit dat iemands rechten bepaalt, mede in het licht van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (CRPD), dat Nederland in 2016 ratificeerde.

Het onderzoek biedt nieuwe inzichten in de “local turn” van mensenrechten: hoe (inter)nationale professionele standaarden van sociaal werkers waarin mensenrechten erkent zijn, vorm krijgen in alledaagse lokale praktijken. Het laat zien dat sociaal werkers, of ze zichzelf zo zien of niet, feitelijk belangrijke mensenrechtenactoren zijn. Door gebruik te maken van de concepten legal capabilities en legal consciousness laat het onderzoek zien hoe mensenrechten op lokaal niveau betekenis krijgen en met welke spanninsgvelden sociaal werkers geconfronteerd worden.

verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Access to Justice van de Hogeschool Utrecht, waar ze docent maatschappelijk werk is. Ze richt zich op mensenrechten en maatschappelijk werk op gemeentelijk niveau.

De onderzoeksschool van de HU bestudeert de knelpunten in rechtsbijstand en juridische dienstverlening, waarbij vooral wordt gekeken naar nieuwe vormen van laagdrempelige toegang, zoals digitale klachtenprocedures. Ook bestuderen zij de juridische vaardigheden van lokale professionals, de kwaliteit van alternatieve vormen van conflictoplossing en juridische zelfredzaamheid.

Begindatum en -tijd
Einddatum en -tijd
Locatie
Promovendus
D.J.M. Claessen
Proefschrift
Human Rights at the Kitchen Table. Access to Justice and the Role of Social Workers at the Local Level
Promotor(es)
prof. dr. B.M. Oomen
Co-promotor(es)
mr. dr. Q.A.M. Eijkman
dr. M. Lamkaddem