Promotie Gertrude van de Ketterij: Arnemuiden en het ontstaan van steden in de zestiende eeuw

tot
Een plattegrond van Arnemuiden uit de ‘Beschrijvinghe van alle de Nederlanden’ van de Ludovico Guicciardini, circa 1617. Beeldbank Historische Vereniging Arnemuiden, scan van afbeelding uit de privécollectie van Chris Feij
Een plattegrond van Arnemuiden uit de ‘Beschrijvinghe van alle de Nederlanden’ van de Ludovico Guicciardini, circa 1617. Beeldbank Historische Vereniging Arnemuiden, scan van afbeelding uit de privécollectie van Chris Feij

Op woensdag 3 december verdedigt Gertrude van de Ketterij haar proefschrift ‘"Dat Arnemuden sal wesen een stadt." Stadsstichting en stadswording in de zestiende eeuw.’ In haar proefschrift ontwikkelt Van de Ketterij een model dat aantoont hoe een plaats een volwaardige stad kon worden in de vroegmoderne tijd. 

Arnemuiden als voorbeeld van stedelijke ontwikkeling 

Vanaf de zestiende eeuw denkt men opnieuw na over de ideale stad en de stedelijke gemeenschap. Steden werden bewust vormgegeven om welvaart en aanzien te bewerkstelligen. Dit proces waarbij het denken over de ideale stad in de praktijk gebracht werd, is goed te volgen aan de hand van het compleet bewaard gebleven stadsarchief van het Zeeuwse plaatsje Arnemuiden dat in 1574 stadsrechten kreeg van Willem van Oranje. 

Arnemuiden vormde een ideale casus voor een onderzoek naar het verloop van het proces van stadscreatie in vroegmodern Europa. Van de Ketterij bestudeert in haar proefschrift de politieke, economische, sociaal-culturele en geografische aspecten van stadswording aan de hand van een breed scala aan schriftelijke bronnen, beeldmateriaal (zoals schilderijen en kaarten) en archeologische bronnen.

Het stadswordingsmodel

Van de Ketterij analyseerde alle bekende gegevens over het stadsstichtings- en stadswordingsproces van Arnemuiden. Op basis hiervan ontwikkelde ze een model dat de fases en stappen weergeeft die een plaats moest doorlopen om volgens vroegmoderne normen een volwaardige stad te worden. 

Volgens haar stadswordingsmodel blijkt dat de vroegmoderne stad aan kenmerken moest voldoen waarbij niet het inwoneraantal of de economische ontwikkeling de hoofdrol speelde, maar het hebben van stadsrechten en aanvullende privileges. Dit model kan nu worden toegepast in verder onderzoek naar processen van stadsstichting en stadswording in de Nederlanden van ruwweg de twaalfde tot en met de zeventiende eeuw.

Begindatum en -tijd
Einddatum en -tijd
Locatie
Promovendus
G.J.C. van de Ketterij
Proefschrift
"Dat Arnemuden sal wesen een stadt." Stadsstichting en stadswording in de zestiende eeuw
Promotor(es)
Prof. dr. A. van Dixhoorn
Co-promotor(es)
Dr. R.J. Rutte