ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Samenvatting

Ontwikkeling en evolutie worden gedirigeerd door veranderingen in genexpressie profielen. Deze worden op hun buurt gereguleerd door celtype specifieke regulatoire elementen zoals enhancers. Door het recentelijk sequencen van gehele genomen van zowel mensen als primaten zijn vele genomische variaties ontdekt die de fenotypische verschillen tussen mensen en primaten zouden kunnen verklaren. Bovendien is gebleken dat deze variaties voornamelijk in het niet-coderende gedeelte van het genoom liggen en dus vermoedelijk de activiteit van enhancer elementen beïnvloeden. Hier hebben we de actieve regulatoire elementen van de gewone penseelaap in kaart gebracht en hebben de veranderingen in genregulatie gedurende primaat evolutie geanalyseerd. Vergelijking met andere primaten onthulde een set van enhancers die actief werden na de afsplitsing van de mensapen van de rest van de primaten. Deze elementen waren voornamelijk specifiek voor oligodendrocyten en zijn vaker gedereguleerd in patiënten met autism. Dit duidt op een link tussen de evolutie van een complexer brein en de bevattelijkheid voor neurologische aandoeningen. Door gedetailleerder te kijken naar evolutionaire nieuwe enhancers ontdekten we dat deze vaak variabel zijn tussen individuen zonder duidelijke biologische functie. Deze elementen liggen vaak in genomisch inactive delen en hebben geen fysiek contact met andere regulatoire elementen. Daarentegen bleek dat genomische variaties gelinkt aan fenotypische eigenschappen vaak in evolutionair geconserveerde enhancers liggen. Hierdoor hebben we beter inzicht over welke variatie gemodeleerd kan worden in niet-humane primaten en welke enhancers wellicht biologisch irrelevant zijn. Samengevat dragen deze resultaten bij aan het beter begrijpen van de rol van regulatoire elementen in evolutie van de mens