ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Op maandag 8 september 2025 om 14.00 uur verdedigt Renate van der Meer haar proefschrift Collectieve identiteit & Multi-partijensamenwerking. Sturen en verbinden in een context van verschillen.

Organisaties werken steeds vaker samen in zogeheten ‘multi-partijensamenwerkingen’ om doelen te bereiken die ze alleen niet kunnen realiseren. Echter, het is lastig om deze samenwerkingen, waarin partijen autonoom blijven en niemand formeel de baas is, succesvol te maken. Uit onderzoek blijkt dat slechts de helft als succesvol wordt ervaren.

Voor haar proefschrift onderzocht Renate van der Meer hoe het ontwikkelen van een ‘collectieve identiteit’ daarbij zou kunnen helpen. Een collectieve identiteit gaat over wie de partijen samen zijn en willen zijn, en over een ‘wij-gevoel’ als collectief. Naar mate partijen erin slagen een sterkere collectieve identiteit te ontwikkelen, ontwikkelen zij ook essentiële voorwaarden voor effectieve samenwerkingsrelaties. Een collectieve identiteit draagt dus bij aan succes.

Gedeelde identiteit

Het onderzoek, uitgevoerd bij en Uzelf (instrument van ), toont aan dat de collectieve identiteit van dit type multi-partijensamenwerkingen zijn te beschrijven aan de hand van gedeelde eigenschappen en betekenissen van die eigenschappen op vijf dimensies. Dit zijn:

1. Wie op basis waarvan tot de samenwerking behoren
2. Wat partijen gezamenlijk (willen) doen
3. Wie van de samenwerking profiteren
4. In welk werkgebied partijen actief zijn
5. Welk binding bestaat er tussen partijen (tussen wie en in welke mate).

Een collectieve identiteit is sterk wanneer die relevant is voor alle of een groot deel van de partijen, meerdere partijen van het collectief profiteren, zij van mening zijn dat in een omvangrijk werkgebied impact wordt gemaakt en er sprake is van betekenisvolle relaties tussen een groot aantal verschillende typen betrokken partijen. De identiteitsontwikkeling verloopt in drie fasen: van een losse groep, naar een collectieve actor, tot een samenhangend geheel dat focust op resultaten.

Een sterke, gedeelde identiteit betekent dat partijen hebben gezorgd voor voorwaarden die nodig zijn voor succesvolle samenwerkingsrelaties. Dit zijn een gedeeld begrip en commitment voor de gezamenlijke ambitie, voor wat partijen gezamenlijk doen voor de gekozen doelgroepen en een constructieve omgang. Daarnaast helpt een gedeelde identiteit om richting te geven aan de samenwerking. Een sterke gedeelde identiteit draagt zo bij aan het kunnen realiseren van eigen en gezamenlijke doelen.

Praktische aanbevelingen

Van der Meer beveelt op basis van haar onderzoek aan om de vijf dimensies van identiteit als gesprekstool te gebruiken, samenwerkingen te positioneren met behulp van de vijf dimensies, de ontwikkeling regelmatig te evalueren en neutrale personen aan te stellen die de onderlinge relaties en gezamenlijke activiteiten kunnen bevorderen. Neutrale personen zijn mensen die voor de samenwerking zijn aangesteld en geen onderdeel uitmaken van de hiërarchie van de participerende partijen. Dit kunnen bijvoorbeeld mensen zijn in de rol van directeur-bestuurder, business developer, of marketing-communicatieprofessionals die bij een bureau werken dat voor de samenwerking is ingericht.

Renate van der Meer is docent en onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht en als promovenda verbonden aan het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO).