ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

In dit proefschrift staat de adult-type granulosaceltumor centraal, een zeldzame vorm van eierstokkanker die vooral voorkomt bij vrouwen rond de overgang. De diagnose wordt vaak pas ná een operatie gesteld, waardoor de behandeling niet optimaal is. In dit onderzoek is gekeken hoe de granulosaceltumor beter herkend en behandeld kan worden.

Uit landelijke data van 208 patiënten blijkt dat veel vrouwen onnodig een tweede operatie ondergaan, zonder dat dit het risico op terugkeer van de ziekte verlaagt. Ook blijft een groot deel van de patiënten jarenlang onder controle, terwijl slechts een derde een recidief krijgt. Herkenning van symptomen zoals plotselinge buikpijn kan helpen om de tumor eerder te diagnosticeren.

Daarnaast onderzochten we of circulerend tumor-DNA in bloed voorspelt welke patiënten een hoger risico lopen op terugkeer van de ziekte. Dit lijkt inderdaad zo te zijn, en ctDNA blijkt bovendien beter de effectiviteit van behandelingen weer te geven dan hormonale markers. Wel moeten deze resultaten nog in grotere studies bevestigd worden.

Ook testten we nieuwe behandelingen in het laboratorium met patiënt-afgeleide tumorcellen. Daaruit bleek dat de combinatie van carboplatin en gemcitabine beter werkt dan de huidige standaard chemotherapie. De PI3K-remmer alpelisib liet veelbelovende resultaten zien.

Deze bevindingen vormen de basis voor de GRACED-studie, een studieprotocol waarin granulosaceltumorpatiënten een behandeling krijgen op basis van de laboratoriumrespons van hun eigen tumorcellen. Zo zetten we een belangrijke stap richting persoonlijke zorg en effectievere behandeling voor vrouwen met deze zeldzame kanker.