Universiteit Utrecht start innovatiecentrum voor One Medicine-onderzoek
Een open academische werkplaats voor onderzoekers en clinici uit de veterinaire en humane geneeskunde
Jaarlijks overlijden ruim 41 miljoen mensen wereldwijd aan zogenoemde niet-overdraagbare ziekten als kanker, hart- en vaatziekten, diabetes, neurologische aandoeningen, of spier- en skeletaandoeningen. Onderzoek naar effectievere diagnostiek en nieuwe behandelmogelijkheden is dan ook belangrijker dan ooit. Binnen het Utrecht Translational One Medicine Innovation Centre (UTOMIC) gaan veterinaire en humane onderzoekers samen op zoek naar oplossingen, bijvoorbeeld op het gebied van gepersonaliseerde 3D-geprinte implantaten.
UTOMIC is een open academische werkplaats waar onderzoekers en clinici uit de veterinaire en humane geneeskunde nauw kunnen samenwerken aan projecten. Inga Wolframm is hoofd Partnerschappen en Fondsenwerving van de faculteit Diergeneeskunde en verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van het nieuwe centrum. ‘UTOMIC biedt dierenarts-onderzoekers van de faculteit Diergeneeskunde en medisch specialist-onderzoekers van verschillende academische ziekenhuizen (Universitair Medisch Centrum Utrecht, Groningen, Leiden en Radboud en de Vrije Universiteit Amsterdam) de mogelijkheid om unieke samenwerkingsverbanden aan te gaan. Daarbij kunnen zij gebruik maken van de state-of-the-art diagnostische en behandelfaciliteiten die wij in samenwerking met maatschappelijke partners en marktpartijen beschikbaar stellen in het Universitair Dierenziekenhuis.’
Dierpatiënten vervangen proefdieren
Het bestrijden van niet-overdraagbare ziekten is zonder twijfel een van de grootste sociaal-economische uitdagingen van de 21eeeuw. Helaas is biomedisch onderzoek naar geneesmiddelen en behandelmethoden voor deze ziekten op dit moment nog steeds sterk afhankelijk van dierproeven, met de inzet van wereldwijd maar liefst 115 miljoen proefdieren per jaar. Met de oprichting van UTOMIC wil de faculteit Diergeneeskunde het One Medicine-onderzoek versnellen, menselijke en veterinaire patiënten helpen en tegelijkertijd de behoefte aan laboratoriumdieren voor biomedisch en veterinair onderzoek verminderen. Niet-overdraagbare aandoeningen zijn immers ook de meest voorkomende doodsoorzaak bij gezelschapsdieren. Dierpatiënten die dierenarts-onderzoekers van de faculteit dagelijks voorbij zien komen in het Universitair Dierenziekenhuis en waarvoor ze continu op zoek zijn naar mogelijkheden om hun gezondheid en welzijn te verbeteren. Door het nauwkeurig observeren en behandelen van deze dierpatiënten, kunnen onderzoekers en clinici belangrijke inzichten opdoen die leiden tot betere diagnostiek en effectievere behandelingen bij veterinaire én humane patiënten, en de inzet van proefdieren verminderen.
One Medicine onderzoek kan de innovatie in de humane en veterinaire geneeskunde versnellen
Versnellen van One Medicine-onderzoek
Binnen UTOMIC wil de faculteit Diergeneeskunde de komende jaren haar One Medicine-onderzoek verder verbinden met gezondheidszorg voor mens en dier. Er zijn nauwe overeenkomsten tussen mensen en gezelschapsdieren als het gaat om spontaan ontstane aandoeningen en ziekten. Die kunnen een cruciale schakel vormen in translationeel onderzoek. De behandeling van patiëntdieren kan immers een wetenschappelijk betrouwbare overgang vormen van preklinisch onderzoek naar klinische toepassing, zonder daarbij te hoeven vertrouwen op laboratoriumdieren, zoals ratten en muizen. Het helpen van gezelschapsdieren die leiden aan chronische ziekten en het leren van hun reactie op nieuwe behandelingsstrategieën heeft bovendien nog een aantal andere voordelen ten opzichte van de inzet van proefdieren. Omdat dieren niet onder de privacywetgeving vallen is weefsel of data van dierpatiënten makkelijker te verkrijgen dan dat van mensen – uiteraard met toestemming van de eigenaar. Daarnaast komen sommige ziekten of aandoeningen veel vaker voor bij diergeneeskundige patiënten dan bij mensen, bijvoorbeeld bepaalde soorten kanker (feochromocytoom, osteosarcoom, lymfoom) of endocriene aandoeningen (zoals de ziekte van Cushing, veroorzaakt door een tumor aan de hypofyse). Gegevens kunnen daardoor breder en sneller worden verzameld. Ten slotte is euthanasie bij gezelschapsdieren die lijden aan een ongeneeslijke ziekte op dit moment vaak de enige optie. Door het toedienen van een experimentele behandeling aan deze dierpatiënten – op voorwaarde dat een dergelijke behandeling in de preklinische fase veilig is bevonden – kan een belangrijke stap zijn in de richting van de effectieve toepassing van onderzoek in de medische praktijk. Zo kan One Medicine-onderzoek de innovatie in de menselijke en veterinaire geneeskunde op diverse manieren versnellen.
SPECT/CT scanner UMC Groningen
De inrichting van UTOMIC met geavanceerde diagnostische apparatuur wordt mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van academische partners, partners uit de particuliere sector en vermogensfondsen. Onlangs is het apparatuurbestand van het Universitair Dierenziekenhuis uitgebreid met een SPECT/CT scanner voor een nog exactere beeldvorming. De Symbia SPECT/CT scanner werd geschonken door het UMC Groningen (UMCG) en geleverd en geïnstalleerd door Siemens Healthineers. , hoogleraar en afdelingshoofd Nucleaire Geneeskunde en Moleculaire Beeldvorming bij het UMCG, vertelt waarom het UMCG graag een bijdrage levert. ‘De faculteit Diergeneeskunde is een unieke partij in Nederland, met een unieke invalshoek. Het concept van One Medicine is vanuit meerdere perspectieven belangrijk. Door onze SPECT/CT aan de faculteit Diergeneeskunde te schenken, geven wij het systeem een tweede leven en dragen wij bij aan de circulariteit in de gezondheidszorg. Wij vinden het belangrijk om het vakgebied van de veterinaire nucleaire geneeskunde op deze manier nieuwe mogelijkheden te bieden. Door het delen van kennis op gebied van nucleair-gerelateerd onderzoek en patiëntenzorg bij humane en veterinaire patiënten bevorderen wij daarnaast de kruisbestuiving tussen onze twee vakgebieden. De dierpatiënt kan een belangrijk rol vervullen als een ‘natuurlijk diermodel’, Zo kunnen we de veterinaire patiënt helpen en tegelijkertijd snellere translationele stappen zetten naar de humane patiëntzorg.’
Kijk voor meer informatie op
UTOMIC wordt ondersteund door de volgende stichtingen: Abri voor Dieren, Bouwstenen voor Dierenwelzijn, DierenLot, D.O.G., Dr. C.J. Vaillant Fonds, Het Waardige Dier, Triodos Foundation, Utrechts Universiteitsfonds.