‘Kunnen virusdruppels op de vacht meekomen naar de behandeltafel?’
Wetenschappelijke kennis voor dierenartsen tijdens een pandemie
Wat kan de faculteit Diergeneeskunde betekenen voor dierenartsen bij een wereldwijde pandemie? Naast het delen van kennis over COVID-19 bij dieren houdt de faculteit zich ook bezig met de signalering van zoönose en onderzoek.
‘Wat was dit nuttig!’ Via de chat komen enthousiaste bedankjes binnen. Een uur eerder - bijna stipt om 19:00 uur - start de webinar cCOVID-19 en huisdieren. Op het moment ‘Kunnen virusdruppels op de vacht meekomen naar de behandeltafel?’ dat de webinar plaatsvindt, is over dieren en COVID-19 nog veel onbekend. Het virus is gevonden bij nertsen op Brabantse fokkerijen. Niet lang na de webinar komt naar buiten dat een Nederlandse hond en katten geïnfecteerd zijn. De faculteit Diergeneeskunde houdt scherp in de gaten wat er wereldwijd gebeurt en deelt die kennis met de praktijk. Maar hoe doe je dat snel en betrek je veel dierenartsen als je midden in een wereldwijde pandemie zit? Een webinar lijkt ideaal: zo’n interactieve online presentatie is snel op te zetten en je hoeft er niet voor bij elkaar te komen, iets wat extra handig is als er een besmettelijk virus rondwaart.
In de webinar werd alles op een rij gezet en werden de studies gelijk geduid
Zo’n 175 dierenartsen luisteren mee als veterinair viroloog Herman Egberink van de faculteit Diergeneeskunde de webinar aftrapt. Hij deelt de meest actuele informatie over COVID-19 bij huisdieren. Het eerste bekende dier met het virus was een zeventienjarig hondje in Hong Kong. In de dierentuin in New York raakten tijgers en leeuwen besmet, vermoedelijk via een verzorger. Uit experimenten blijkt dat varkens, kippen en eenden niet gevoelig zijn voor het virus. Katten, honden, fretten, hamsters en vleermuizen zijn dat wel.
Niet levensvatbaar
Via de chat vraagt een dierenarts of je je moet beschermen bij het onderzoeken van een dier dat niet ziek is, maar wel uit een huishouden met COVID-19
komt. Kunnen er virusdruppels op de vacht meekomen? Veterinair microbioloog Els Broens antwoordt dat uit onderzoeken bij andere virussen het virus op de vacht van dieren niet levensvatbaar bleek. Aannemelijk is dat dat bij corona hetzelfde is. Tot nu toe lijken huisdieren een verwaarloosbare rol in de huidige pandemie te spelen, vertelt Egberink. ‘Het is een pandemie die drijft op infecties van mens op mens.’ Zijn collega Broens bevestigt dat: ‘Bij de gevallen uit de praktijk die we nu kennen van een besmet dier, was er altijd sprake van een zieke eigenaar, van mens op dier transmissie dus. Experimenteel is aangetoond dat dieren elkaar kunnen besmetten, maar dat is wat anders dan de praktijk.’ Onderzoek om meer te weten te komen over dieren en COVID-19 is van groot belang. De faculteit Diergeneeskunde werkt daarom samen met partners zoals Wageningen ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ & Research en het Erasmus MC aan het onderzoeksproject Fighting COVID-19 in animals and humans, a One Health approach. Els Broens is een van de projectleiders. Duidelijk moet worden hoe vaak het SARS-CoV-2-virus bij katten en honden voorkomt en in hoeverre dieren elkaar kunnen besmetten of het van mensen krijgen. Ook moet de studie uitwijzen wat het potentiële risico is dat het virus bij dieren blijft rondgaan - waardoor dieren in de toekomst misschien mensen kunnen besmetten - en welke interventies dit risico kunnen verkleinen.
Elke maand komen deskundigen uit de veterinaire en humane sector samen om zoönotische signalen uit het hele land te beoordelen
Zoönotische signalen
Als er een epidemie komt die (ook) door dieren aangejaagd wordt, kan er een team van deskundigen uit zowel de humane als de veterinaire sector bij elkaar geroepen worden. Ook in de huidige pandemie is dat gebeurd toen nertsen en (huis)dieren besmet bleken. De faculteit Diergeneeskunde schuift daarbij aan tafel. Els Broens: ‘In 2011 begon een structurele samenwerking tussen alle betrokken partijen in Nederland. Onderdeel van deze zoönosenstructuur is het Signaleringsoverleg Zoönosen. Elke maand komen deskundigen uit de veterinaire en humane sector nu samen om zoönotische signalen uit het hele land te beoordelen.’ Via de berichtenservice Vetinf@ct kunnen dierenartsen over actuele zoönotische onderwerpen en over incidenten op het gebied van zoönosen op de hoogte worden gehouden. Ook krijgen praktijken zo informatie over de handelingsmogelijkheden. Dierenartsen kunnen zich voor deze berichtenservice aanmelden via het RIVM (www.onehealth.nl).
Helemaal up-to-date
Het is 20:00 uur, de webinar loopt ten einde. Via de chat komen laatste vragen binnen. Moeten zwangere dierenartsen extra voorzichtig zijn? Nee. Kan een hond het virus krijgen van snuffelen aan faeces van andere dieren of mens? Ja. Is er al iets bekend over konijnen? Nee. Het is tijd om af te sluiten. Dierenarts Astrid Rutsen van De Kattenkliniek van Groningen zag al haar vragen over huisdieren en COVID-19 in de webinar beantwoord. ‘Nu is bijvoorbeeld duidelijk dat ik me geen zorgen hoef te maken om besmetting via de vacht als ik een kat op tafel heb van een eigenaar met COVID-19. En ik ben helemaal up-to-date wat betreft de onderzoeken die er zijn geweest. Het is fijn dat de faculteit Diergeneeskunde dit naar zich toetrekt. In de webinar werd alles op een rij gezet en werden de studies gelijk geduid. Als ik zelf online informatie zoek, haal ik er niet zo makkelijk uit wat de bronnen zijn. De faculteit Diergeneeskunde geeft handvatten waarmee ik verder kan in mijn praktijk.’
De webinar ‘COVID-19 en huisdieren’ werd gehouden in het kader van Onderwijs voor professionals. Bezoek uu.nl/professionals voor meer informatie en al het aanbod.