ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Koperstapeling in de lever treedt geleidelijk op. Daardoor merk je in de eerste fase niets aan de hond. Pas als meer dan twee derde van de lever is aangetast krijgt de hond ziekteverschijnselen als braken, verminderde eetlust, sloomheid, geelzucht, bloedstollingsproblemen en een toegenomen buikomvang door vocht in de buik.

Een verhoging van het leverenzym ALT in het bloed kan wijzen op leverschade. Die verhoging kan veroorzaakt zijn door koperstapeling, maar ook andere oorzaken die leverschade veroorzaken kunnen leiden tot een verhoogd ALT. Andersom hebben ook niet alle honden met koperstapeling ook een verhoogd ALT. Het is ook mogelijk dat de abnormale hoeveelheid koper nog geen ontstekingsreactie heeft veroorzaakt in de lever. Een normale ALT-waarde is daarom geen garantie dat de hond vrij van koperstapeling is.

De definitieve diagnose kan alleen gesteld worden door het nemen van een leverbiopt. Hierbij wordt een klein stukje leverweefsel weggenomen en onderzocht op koper en ontsteking.

Er kunnen twee redenen zijn om het DNA van uw labrador retriever te onderzoeken op koperstapeling. Ten eerste ten behoeve van de fokkerij. Het verspreiden van de ATP7B-mutatie in de populatie moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Fokken met honden met twee kopieën van de mutatie wordt afgeraden. Fokken met een hond met één kopie van de mutatie in combinatie met een hond die vrij is van de mutatie moet zorgvuldig worden afgewogen. Uit een dergelijke combinatie kunnen pups komen met één kopie van de mutatie, en die hebben ook een verhoogd risico op koperstapeling. De mutatie in ATP7A heeft geen bewezen schadelijke effecten voor de hond. Er is geen wetenschappelijke onderbouwing om ouderdieren te selecteren zonder de mutatie ATP7A.  

Een andere belangrijke reden om een DNA-test voor koperstapeling voor uw hond uit te voeren is om het risico op koperstapeling bij uw hond vast te stellen en bij een verhoogd risico passende maatregelen te treffen om te voorkomen dat uw hond ziek wordt van koperstapeling.

Bij de kans op ziekte spelen meerdere factoren een rol: 

• Of er ook nog een beschermende mutatie aanwezig is in ATP7A 
• De leeftijd van de hond op het moment dat deze wordt aangeboden voor een DNA-test 
• De voeding van de hond (kopergehalte, zinkgehalte) 
• Of de lever (ook) schade heeft opgelopen door andere oorzaken.  

Wij raden voeding aan met een laag kopergehalte (bij voorkeur voeding zonder extra toegevoegd koper, maar in ieder geval < 5 mg/kg drooggewicht). Helaas staat meestal alleen toegevoegd koper vermeld, en niet het totale kopergehalte. De veterinaire diëten Hill's L/D, Purina Hepatic en Royal Canin Hepatic hebben een kopergehalte onder de 5mg/kg. Zink speelt tegenwoordig geen belangrijke rol meer in dieetvoer. Wilt u specifiek voedingsadvies, neem dan contact op met ons .

Als middels een leverbiopt is vastgesteld dat er sprake is van koperstapeling wordt een behandeling met D-penicillamine geadviseerd. De duur van de behandeling is afhankelijk van de hoeveelheid koper die aanwezig is.  

Zink voorkomt de opname van koper vanuit de darm.

De werking van het RETN-gen in het ziektebeeld van koperstapeling is onvoldoende opgehelderd om deze DNA-test te adviseren. Bij de Dobermann is ook aangetoond dat de mutatie in ATP7B geassocieerd is met koperstapeling. Honden van andere rassen worden op dit moment onderzocht.

Er is geen verband aangetoond tussen ziekteverschijnselen en het hebben van een mutatie in het ATP7A-gen bij Labrador retrievers. Er kan gefokt worden met Labrador retrievers met deze mutatie. Wel wordt aangeraden het koper- en zinkgehalte in de voeding aan te passen op basis van DNA-testen voor ATP7A en ATP7B (), zodat bijvoorbeeld bij een dracht van teven met twee kopieën van de ATP7A-mutatie die geen ATP7B-mutaties hebben een kopertekort kan worden voorkomen.

Het ATP7A-gen speelt een rol in de opname van koper in de darm. Mutaties in dit gen kunnen zorgen voor een verminderde opname van koper vanuit de darm. In Labrador retrievers zien we dat honden die een mutatie in het ATP7A-gen hebben over het algemeen een wat lager kopergehalte in de lever hebben. We hebben niet gezien dat deze honden ook direct een kopertekort hebben of zullen ontwikkelen. De honden vertonen niet het ziektebeeld van Menkes disease, dat in mensen met mutaties in het ATP7A-gen wordt gezien. Honden met de ATP7A-mutatie zouden in theorie wel een kopertekort kunnen ontwikkelen als ze gevoerd worden met een dieet dat beperkt is in koper. Het advies is daarom om Labradors te testen voor zowel de ATP7A-mutatie als de ATP7B-mutatie en het voedingsadvies daarop te baseren. Deze test kan worden aangevraagd bij het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde, waar al het wetenschappelijk onderzoek naar koperstapeling wordt uitgevoerd.

Het ATP7A-gen zit op het X-chromosoom. Reuen hebben slechts één X-chromosoom en hebben de mutatie al dan niet. Teven hebben twee X-chromosomen en kunnen homozygoot mutant (2 kopieën van de mutatie), heterozygoot (1 kopie van de mutatie) of vrij zijn.

Het ATP7B-gen zit op chromosoom 22 en erft autosomaal over op een additieve wijze. Elke extra kopie van de mutatie verhoogt de kans op een verhoogd kopergehalte. Dus honden met twee kopieën van de mutatie zullen een hoger risico hebben van koperstapeling  dan honden met één kopie. Honden zonder kopien van de ATP7B-mutatie zullen het laagste kopergehalte in de lever hebben. Echter, dit is ook afhankelijk van de aanwezigheid van de mutatie op het ATP7A-gen en het koper- en zinkgehalte in de voeding.