"Een kopje schaduwkoffie, alstublieft"

Wij Nederlanders consumeren wereldwijd de meeste koppen koffie per persoon per dag, maar door intensivering van de koffiesector wordt de negatieve impact op biodiversiteit en milieu steeds groter. Uit eerder onderzoek bleek dat plantages met veel schaduw kunnen bijdragen aan het ondersteunen van biodiversiteit. Kan biodiversiteit op bestaande koffieplantages dan ook hersteld worden door bomen aan te planten?

Agroforestry, planting of trees on coffee plantations
Agroforestry koffieplantage. Credits: Vincent de Leijster

“Het blijkt dat na het omschakelen naar een schaduwplantage, al binnen enkele jaren het aantal vlinders en hun diversiteit toenemen,” vertelt Vincent de Leijster, promovendus bij het Copernicus Institute of Sustainable Development. “Ook nam het aantal epifyten op de plantages toe, die op hun beurt weer vogels en insecten aantrekken.”

Het aanplanten van bomen heeft nog meer voordelen voor het milieu: koffieplantages met bomen nemen meer koolstof op dan die zonder bomen, en het bladerdek beschermt de grond tegen hevige regenvallen en daardoor erosie.

Goede prijs

Maar zorgt meer schaduw door bomen er niet voor dat de koffieplanten minder koffie produceren? “De productie wordt inderdaad minder, maar de schaduw zorgt er wel voor dat de kwaliteit van de koffie toeneemt,” licht De Leijster toe. Hierdoor kunnen boeren een betere prijs krijgen, en leidt schaduw dus niet tot minder inkomsten voor de boer. “Agroforestry, het combineren van landbouw met bosbouw, kan dus een belangrijke tool zijn om biodiversiteit en milieuomstandigheden te verbeteren, zonder hoge restauratiekosten.”

Het project Rehabilitating ecosystem services in agricultural landscapes through agroecological management practices wordt uitgevoerd door Vincent de Leijster in samenwerking met dr. Pita Verweij, prof. Martin Wassen en dr. Maria Santos.