Corona-crisis: consequenties, controverse en beleidsverandering?

Aziatische vrouw met mondkapje

De uitbraak van het Coronavirus is niet alleen een medische kwestie, maar heeft ook gevolgen voor de veiligheid, de samenleving en mogelijk voor beleidsveranderingen in China. We namen contact op met , die nu assistent-professor is aan de Renmin-universiteit van China. Deze maand een jaar geleden, promoveerde Liu in de Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit Utrecht. In zijn promotieonderzoek richtte hij zich op de crisis als kans voor beleidsverandering in China. De grootste gezondheidscrisis na SARS kan ook gevolgen hebben voor bestuur en beleid. Of niet?

Crisis als kans voor beleidsverandering in China

Voor zijn promotieonderzoek bij het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) onderzocht Yihong Liu de relatie tussen grootschalige crises en beleidshervormingen in China. In hoeverre zijn crises aanleiding geweest om veranderingen door te voeren? Op basis van drie casussen (de SARS-virus crisis in 2003, de aardbeving in Wenchuan in 2008 en de H1N1-epidemie in 2009-2010), concludeerde hij dat de Chinese leiders in hun retoriek en framing een crisis aangrijpen om beleidsveranderingen door te voeren - als er voldoende alternatieven en goede mogelijkheden tot verbetering beschikbaar zijn, bijvoorbeeld in de organisatie van de gezondheidszorg.

Yihong Liu is nu assistent-professor aan de School of Public Administration and Policy van de Renmin 木瓜福利影视 of China, Beijing en is nog steeds betrokken bij onderzoek naar crisismanagement. Wat is zijn persoonlijke ervaring met de Corona-crisis?

'Zoals je weet, maken we de grootste gezondheidscrisis sinds SARS mee', zegt Yihong Liu. 'Mijn familie moet, zoals de meeste Chinese families, twee weken binnen bllijven. Het is een noodzakelijke maatregel om de verdere verspreiding van de epidemie te voorkomen. Ik ben erg blij dat de meeste Chinezen zich aan die algemene regel houden en met een gezichtsmasker op pad gaan (het bewijs van sociaal leren tijdens crises).

Het keerpunt zal komen met de afname van het aantal epidemiegevallen. Chinese regeringen hebben landelijk middelen gemobiliseerd om het virus op korte termijn te verslaan. Het is een typisch voor (of een voordeel van) het Chinese regime. Zoals je bijvoorbeeld hebt gezien, kunnen soms tijdelijke grote ziekenhuizen binnen tien dagen worden ontworpen en gebouwd. We kennen nog steeds enkele potenti毛le bedreigingen voor individuen. We hebben er echter alle vertrouwen in dat we het virus binnenkort zullen verslaan.'

Video from South China Morning Post on 10 February 2020

Na de crisis kunnen maatregelen of hervormingen volgen

Ziet Yihong Liu iets gebeuren in de publieke sfeer, of in de beleidssfeer? Zijn er misschien al veranderingen zichtbaar in de gezondheidszorg?

'Zoals je in de kranten en de publieke opinie hebt gezien, zijn er allerlei zaken aan de orde. Aan de ene kant is er meer controverse, met meer aandacht en discussie van het publiek. Aan de andere kant is het misschien een kans om hervormingen door te voeren. Zowel de beleidsmakers als het publiek leren meer over sommige tekortkomingen in het beleid - waar tijdens de normale routine minder aandacht aan besteed wordt.

In een speciale vergadering van het Centraal Comit茅 van CPC op 3 februari is benadrukt dat regeringen via een crisis lering moeten trekken uit bestaande instellingen en beleid en bijvoorbeeld de volksgezondheid, het beheer van noodsituaties, enz. tijdens en na de crisis moeten verbeteren. Ik denk dat er na de crisis enkele maatregelen of hervormingen zullen volgen'.